Thật là thiếu sót khi
đề cập chuyện xe cộ Sài Gòn mà không nhắc đến loại xe Jeep từng mang
hình ảnh của một thời chiến tranh. Nhiều người thường nhớ tới loại Jeep
lùn A2 bởi nó chạy tương đối an toàn hơn loại A1. Theo phân loại của
hãng Ford, loại A1 hay A2 là cách nói ngắn gọn của kiểu M151 cải tiến
thiết kế qua từng giai đoạn để xe được an toàn hơn hoặc có thêm khả năng
chạy trên đường lầy lội hay nền dốc gồ ghề không bằng phẳng. Loại xe
jeep này phổ biến trong suốt thời chiến tranh VN.
Xe Jeep có trang bị các dụng cụ bên hông xe như cây rìu để đi rừng – Nguồn: Anhxuasg
Một
người bạn lớn tuổi của tôi hồi trước là sĩ quan quân nhu phụ trách kỹ
thuật xe quân sự rất mê xe Jeep. Ông kể chuyện về các đời xe một cách
say sưa nhưng trong nhà lại không sắm một chiếc xe Jeep nào. Ông bảo,
loại xe oai phong này thích hợp với giới thanh niên, lại uống xăng như
uống nước, hơn nữa mức độ an toàn trên xa lộ không được cao lắm, chạy
nhanh dễ bị lật ngang. Nghe ông nói, chắc là ông bị ám ảnh ngày xưa khi
ông lái chiếc Jeep M151 từ Biên Hòa về Sài Gòn để kịp buổi họp bổ sung
xe quân sự cho Biệt Khu Thủ Ðô. Xe bon bon trên đường, quẹo bùng binh
ngã ba Vũng Tàu thì xe bị lật hất tung ông ra đường, may là xe đò chạy
ngang tránh được. Ông kể, hồi đó hú hồn, không chết vì bom đạn, lính
quân nhu lại tử nạn vì xe cộ thì đúng là chuyện sinh nghề tử nghiệp.
Từ
đầu thập niên 50, hãng Ford cho ra loại Jeep M151 theo đơn đặt hàng của
quân đội. Loại Jeep nhẹ, trọng lượng 1/4 tấn này được cung cấp cho
chiến tranh Triều Tiên, chạy 4 bánh trên mọi địa hình nhưng trên đường
trường với tốc độ cao dễ bị lật. Vì mức độ an toàn nên dòng xe này không
được bán ra thị trường dân sự với lý do an toàn không thích hợp cho
đường xa lộ. Số tồn kho, được chuyển sang chiến trường Việt Nam đầu thập
niên 60 và sau đó sản xuất thêm được cải tiến thành dòng xe M151 A1 với
trục hai bánh xe phía sau nối liền bộ nhúng có thể xoay chuyển. Dòng xe
này còn được gắn thêm súng đại liên phía sau hoặc gắn bệ phóng đạn pháo
106 ly. Sang đầu thập niên 70, lại được cải tiến thành dòng xe M152 A2
với trục bốn bánh xe thay vì nằm ngang thành nằm đứng giống kiểu trục
bánh xe máy bay. Nó vừa chắc chắn lại chạy nhanh không sợ lật. Loại này
có thể leo lên leo xuống dốc bậc thang như các pha trong phim hành động.
Loại xe Jeep A2 có trang bị súng đại liên phía sau vẫn thường xuất hiện trên đường phố Sài Gòn – Nguồn: Anhxuasg
Nhưng
tại sao người ta lại phân biệt xe Jeep lùn, vậy đương nhiên là có xe
Jeep cao. Ông bảo đó là cách nói của người dân nhìn hình dạng chiếc Jeep
ngắn đòn, bè bè mui trần nên trông nó lùn hơn vài loại xe Jeep chuyên
dùng khác như Jeep của hãng Willys sản xuất có khung xe dài hơn và mui
cao hơn. Riêng ông không phân biệt các dạng xe Jeep kiểu lùn hay cao như
người ta thường nói. Tính năng kỹ thuật xe quân sự nào cũng có riêng
nhằm sử dụng tùy theo địa hình, nhiều khi mình không chú ý tới cách sử
dụng dễ gây ra tai nạn. Xe Jeep chỉ cho phép chạy với tốc độ giới hạn,
lượng người ngồi trên xe cũng vậy, thường từ hai cho đến bốn vì các loại
xe A1 hay A2 là loại xe có tải trọng nhẹ và bản thân nó được thiết kế
có trọng lượng cũng nhẹ so với nhiều loại xe Jeep khác.
Ðó
là một vài chuyện tính năng kỹ thuật xe Jeep tôi mới biết thêm sau này
thôi, chứ điều tôi nhớ nhất là hồi còn nhỏ lần đầu được chạm tay tới
chiếc xe Jeep của hai sĩ quan Mỹ chở ba tôi về nhà. Con nít bu quanh
trước nhà xem mấy ông Mỹ nói tiếng Việt líu lo, chán chê rồi chạy ù ra
chỗ đậu xe sờ mó mà tôi tưởng chừng từ nào giờ tụi nó chưa bao giờ nhìn
thấy tận mắt, sờ tận tay một chiếc xe phong trần gió bụi như thế này.
Nói vậy cho vui, ngay tôi cũng là lần đầu tiên được ngồi trên ghế tài xế
với nhiệm vụ giữ xe không cho bọn con nít trèo lên phá phách. Có đứa
còn táy máy tay chân tìm cách tháo thùng xăng phía sau, có đứa lại sờ
lưỡi rìu vắt ngang bên hông thùng xe. Mình tôi thì không tài nào xoay sở
với đám con nít bu quanh, nên đành tháo chiếc rìu đem vô nhà cất cho an
toàn, xong rồi ra xe đứng vịn can xăng treo phía sau “cố thủ”. Ðến khi
ba tôi tiễn khách ra về, quay vào nhà thì tôi mới chợt nhớ chiếc rìu
quên đem trả lại.
Xe Jeep của Pháp để lại chạy trên phố Sài Gòn năm 1955 – Ảnh Bruce
Cho
đến giờ, với tôi vẫn thích hình ảnh chiếc xe Jeep nhà binh có vắt ngang
hông một cây búa rìu trông thật oai phong hơn là hình ảnh phía sau đặt
cây đại liên nòng chĩa thẳng. Hình ảnh đó quá màu sắc chiến tranh mà
thật ra lúc đó chúng tôi đang sống trong thời chiến, chiến cuộc ngày
càng ác liệt. Xe tải nhà binh, xe Jeep các loại quân sự có, dân sự có
(số ít, được sơn màu trắng) chạy khắp thành phố. Ðể phân biệt xe Jeep
của binh chủng nào có huy hiệu sơn hoặc gắn phía trước xe. Xe của quân
cảnh, xe của cảnh sát có sơn tên lên phía trước xe để nhận diện. Tuy
nhiên, dù là trong thời chiến nhưng tôi có cảm giác người dân thành phố
không quan tâm rằng chiến sự đang sắp diễn ra, đã quá quen thuộc với
dòng xe cộ xe lam, taxi, xe hơi thời đó chen lẫn xe nhà binh và xe Jeep
chạy khắp phố phường.
Cuộc
chiến chấm dứt, những chiếc xe Jeep cũng tan biến đi đâu không biết.
Một số được ngành công an, quân đội, ngành kiểm lâm trưng dụng, số còn
lại không có xăng dầu nằm đâu đó không chỉ trong miền Nam mà được đưa cả
về miền Bắc đang chờ thời khôi phục. Nhiều người cho rằng thời xe Jeep
được phục hồi là lúc các trường dạy lái xe mua lại xe Jeep cũ xóa bỏ màu
nhà binh, sơn lại màu dân sự dùng để cho những người học lái xe thực
hành trước khi đi định cư ra nước ngoài. Nhưng theo người bạn lớn tuổi
của tôi cho biết, hồi xưa các trường dạy lái xe nằm trên các con đường
quanh sân bóng đá Cộng Hòa (Thống Nhất) đã dùng xe Jeep để thực hành.
Bên trong xe Jeep thiết kế đơn giản, trống trải, không gây bối rối cho
người tập lái.
Chen lẫn trong dòng xe hơi Sài Gòn, số lượng lưu thông xe Jeep cũng khá nhiều vào giữa thập niên 60 – Anhxuasg
Rồi
phong trào chơi xe Jeep quân đội được người dân thích xe (cổ) khôi phục
lại. Không biết chắc là từ năm nào nhưng người quen của tôi ở Tây Ninh,
sau vài năm làm ăn có chút vốn liếng, bắt đầu mua xe 4 bánh đi lại gặp
gỡ khách hàng để dễ làm ăn và cũng để thỏa mãn thú vui chơi xe Jeep.
Chúng tôi gặp lại hồi đầu năm 2000, anh khoe mới tậu chiếc A2 chạy đường
rừng bá chấy. Tôi đi xe gắn máy xuống Tây Ninh, bỏ xe ở nhà anh, hai
thằng lấy xe Jeep băng rừng lội suối. Lúc sa lầy, tôi hỏi có cần tôi ra
đường lộ thuê xe kéo. Anh khoát tay, cứ ngồi yên để mình cho nó lội
sình. Từ nào tôi chỉ nghe nói, bây giờ mới biết xe chạy bốn cầu (4 bánh)
rất hữu dụng. Nó lội ì ì như trâu lội sình.
Nghe
anh nói chiếc xe mua lại từ một tay cùng làm ăn với anh. Anh ta có
chiếc xe đắp chiếu để phía sau chuồng heo từ mấy chục năm trước. Ban đầu
nhìn đống rỉ sét thấy ớn, bốn cái bánh xe bẹp lún nứt nẻ nhưng khi mở
thùng máy ra thấy còn sạch bong xem ra còn xài được. Mua đống sắt lạc xoong giá
rẻ hơn chiếc Honda Tàu, đem về phục chế sơn phết lại mất thêm gần ba
cây vàng. Chiếc xe trông rất ngầu, có vắt cây rìu ngang hông, lại có
cần angten giả từ phía sau xe cột cong ra phía trước. Mấy thứ
này ra chợ Dân Sinh Sài Gòn tìm mua, cái gì cũng có, lại gắn thêm cái
can xăng trống rỗng phía sau cho ra dáng chiếc xe U.S Army của thời
chiến tranh ngày trước.
Xe Jeep M151 A1 của quân cảnh ngày trước – Nguồn: Anhxuasg
Anh
chỉ là người chơi xe Jeep tài tử chứ còn rất nhiều người ở khắp các
tỉnh từ Nam ra Bắc có thú sưu tập xe Jeep quân đội. Nghe người bạn nói,
có người sở hữu cả năm bảy chiếc đủ loại model. Nhiều người tìm
được mấy chiếc sản xuất hạn chế thời thập niên 40 đến nay chẳng còn bao
nhiêu trên thế giới, tiền tu bổ phục chế lên đến vài trăm triệu đồng
cho loại của hiếm này. Họ xem đó là một thú vui chứ không phải gợi nhớ
hình ảnh của một thời chiến tranh đã qua. Ngay người Mỹ bản xứ cũng
thích sưu tầm các dòng xe Jeep quân sự nhất là một số cựu chiến binh
từng tham chiến ở VN như một kỷ niệm khó quên.
Xe Jeep quân sự được giới sưu tập phục hồi, chạy trên các con phố Sài Gòn ngày nay
Nguồn: VietnamJeepPrivate
TN
No comments:
Post a Comment