Vào
sáng Chủ Nhật, có thể là do ngày nghỉ rảnh rỗi, một người đàn ông
trung niên lúi húi quét dọn trước cửa nhà. Ông cầm chiếc chổi và đồ hốt
rác quét sạch vỉa hè rồi quét dọc theo lề đường, cẩn thận gom tất cả
đám cát, bao ny-lông, mẩu thuốc lá, ly giấy, lá khô và đủ thứ rác rưởi
của xã hội văn minh vào thùng, đậy nắp cận thận, đặt ngay ngắn xuống
lòng đường, để ngày mai xe rác của thành phố lấy đi. Khi nhận thấy vỉa
hè và lòng đường đã khá sạch, ông toan thu dọn để bước vào nhà thì một
thanh niên từ xa bước tới, miệng phì phèo điếu thuốc. Chỉ cần nhìn cách
ăn mặc và đi đứng người ta có thể nhận ra đây là một chàng thanh niên
ngang tàng. Khi tới chỗ ông đang đứng, người thanh niên rít hơi cuối
cùng rồi coi như không có ai, thản nhiên quăng mẩu thuốc lá xuống
đường. Nhìn mẩu thuốc là nằm tênh hênh trên mặt vỉa hè sạch trơn, dường
như nó có vẻ“phá hoại ”và trêu ngươi, cho nên người đàn ông tức giận,
lớn tiếng gọi người thanh niên:
- Này, yêu cầu quay lại nhặt tàn thuốc lá lên nghe!
Người
thanh niên đã đi cách xa ông khoảng năm, sáu bước, nghe gọi thế quay
đầu lại nhìn với vẻ hết sức ngạc nhiên. Anh ta ngạc nhiên vì có thể cả
trăm lần quăng mẩu thuốc lá như thế này mà chẳng ai phản ứng gì, nay có
một “gã điên” làm chuyện không giống ai. Anh ta quay lại, sẵng giọng
hỏi:
- Ông nói gì?
- Yêu cầu cậu nhặt mẩu thuốc lá lên!
Mặt chàng thanh niên đỏ gay:
- Bộ đường phố này của ông hả?
Người đàn ông trả lời ngay:
- Không
phải của tôi nhưng tôi tôi quét dọn sạch sẽ. Người tự trọng không bao
giờ xả rác bừa bãi. Cậu hiểu điều đó không? Tôi yêu cầu cậu nhặt lên!
Tự ái bị tổn thương, người thanh niên không cần phân biệt đúng-sai, nói như gây sự:
- Không nhặt thì sao?
Sự
lớn tiếng qua lại giữa hai bên làm người trong nhà chạy ra, người qua
lại trên hè phố tò mò đứng lại. Cuối cùng tất cả đều thấy đây không phải
chuyện đại sự cho nên xúm vào can gián. Cuối cùng người thanh niên hậm
hực bỏ đi còn người đàn ông đứng phân bua một hồi rồi bực bội bước vào
nhà.
***
Ba
ngày sau tại một khu phố khác, cách đó khoảng năm, sáu con đường, người
ta thấy một vị sư đang quét rác tại cổng một ngôi chùa. Hôm nay là Thứ
Hai chùa vắng, Phật tử đi làm hết, sau hai ngày cuối tuần bận rộn với
sinh hoạt và lễ lạc, rác đã thấy lai rai trên sân. Ngoài ra, còn lá
trên cây rụng xuống cho nên thầy trụ trì trong chùa ra công quét dọn,
vừa vận động cơ thể vừa làm sạch trong ngoài cổng chùa. Đối với người
xuất gia, quét rác cũng là “công phu”. Sau khi cổng chùa đã sạch sẽ,
nhà sư toan đẩy thùng rác trở vào thì một chàng thanh niên tà tà bước
tới. Đây cũng chính là anh chàng đã gây sự với người đàn ông quét rác
ba ngày trước. Khi đi tới cổng chùa, có thể do vô tình, do quán tính,
cố tật, hoặc đãng trí, sau khi mở bao thuốc lá, chàng ta rút ra một
điếu, châm lửa. Thấy bao thuốc đã hết, chàng ta quăng cả chiếc bao
trống dưới chân bức tường cạnh cổng chùa rồi thản nhiên bước đi. Thế
nhưng khi bước đi khoảng năm, sáu thước, có thể do nhớ lại cuộc “đụng
độ” với người đàn ông cách đây ba ngày, chàng ta quay đầu lại xem sự thể
như thế nào. Trái với phỏng đoán của mình, vị sư bình thản bước tới
chân bức tường, cúi xuống nhặt bao thuốc lá lên, quay lại thùng rác, mở
một bao rác nhỏ, bỏ bao thuốc lá trống vào bên trong, cột trở lại, bỏ
vào thùng rác rồi lặng lẽ đẩy thùng rác vào bên trong sân chùa, không hề
quay nhìn chàng thanh niên …đang ngạc nhiên đứng đó.
***
Ngày
hôm sau, chàng thanh niên tới thăm vị sư. Sau khi giới thiệu mình
chính là người xả rác trước cổng chùa. Chàng ta kể lại chuyện “đụng độ”
với người đàn ông rồi hỏi:
- Thưa thầy, tại sao cùng một chuyện mà thầy lại có lối cư xử nhẹ nhàng hơn người đàn ông kia?
Sư hiền từ đáp:
-Người
đàn ông đó là một công dân tốt. Một công dân tốt do làm tròn bổn phận
của mình cho nên thường thẳng thắn nói lên cái sai của người khác để
cùng nhau sửa chữa trong tinh thần ôn hòa. Tuy nhiên cách hành xử giữa
một người thường và một người xuất gia có khác nhau. Người xuất gia
không nói về cái lỗi của kẻ khác mà kham nhẫn để kẻ phạm lỗi giác ngộ mà
tu sửa. Hai lối hành xử đó không cái nào hơn cái nào, “vạn pháp đều
bình đẳng”, chỉ tùy duyên ứng xử mà thôi. Một căn nhà, một ngôi chùa,
một khu phố hoặc nơi làm việc cần phải sạch sẽ. Sự sạch sẽ làm trang
nghiêm cuộc sống và thế giới. Ngay đầu óc chúng ta cũng cần sạch sẽ.
Muốn sạch sẽ thì phải quét rác. Một chiếc máy điện tử muốn tốt cũng
phải “đổ rác”. Đầu óc con người muốn thanh tịnh, sạch sẽ cũng phải “đổ
rác”- đổ bớt rác rưởi của tâm hồn . Những ý nghĩ bất tịnh, tương
tranh, thù hận, đố kỵ, tị hiềm, những tư tưởng loại trừ, kỳ thị, ghét bỏ
đều là rác rưởi của tâm hồn. “Quét rác” và “đổ rác” là việc làm thường
xuyên của người nào muốn tâm hồn thanh tịnh. Từ thanh tịnh sinh ra
thanh thản. Vì thanh thản cho nên không động tâm. Vì tâm không động
cho nên ít gây đổ vỡ.
***
Ba ngày sau, chàng thanh niên tìm tới nhà người đàn ông, nói lời xin lỗi.
Chàng học được một bài học nơi nhà sư, “ Thay vì xả rác xuống đường
hoặc nơi công cộng thì nên xả bớt rác trong tâm hồn mình.”
***
No comments:
Post a Comment