PONCHO

 ĐOÀN XUÂN THU

Poncho là tiếng Mỹ. Tiếng Tây Ban Nha là : Quechua: punchu; Mapudungun: pontro nghĩa là: chăn, vải len" đọc là [ˈpontʃo]. Người Việt đọc là "pông xô". 

Poncho là một trong những trang phục của người dân Nam Mỹ và Mexico. Poncho lớn bằng chiếc chiếu, mầu xanh cứt ngựa, làm bằng vải pha nylon gọi là vải ngụy trang. Bốn cạnh chung quanh có lỗ, có khuy bấm bằng sắt. Chính giữa có một cái lỗ chui đầu làm thành cái nón che, có giây buộc.

1. Poncho làm áo đi mưa. Chỉ cần mở chiếc poncho ra chui đầu vào giữa, đội nón là xong. Phần còn lại của poncho nó xòe quanh cổ, quanh vai, quanh người che chở từ súng đạn đến ba-lô.

2. Poncho mắc vào cành cây có thể làm chỗ che nắng che mưa khi canh gác một mình.

3. Với hai chiếc poncho ghép lại có thể thành một lều cho hai người lính.

4. Poncho còn là cái phễu hứng nước mưa để uống.

5. Sang sông, mở rộng chiếc poncho ra, túm chặt lỗ chui đầu lại, bao nhiêu ba lô đạn dược gom vào đó. Xong bỏ vài cành cây khô cho cồng kềnh, gấp poncho làm sao cho kín mít, nước không lọt, thắt giây lại. Thả poncho xuống nước, gác súng trên poncho, người lính ôm cái phao sang sông.

6. Poncho còn là bao đựng xác những người lính vừa ngã xuống tại chiến trường.

"Em hỏi anh, em hỏi anh bao giờ trở lại

Xin trả lời xin trả lời mai mốt anh về.

Anh trở về chiều hoang trốn nắng

Poncho buồn liệm kín hồn anh

Anh trở về bờ tóc em xanh

Chít khăn sô lên đầu vội vã.. Em ơi!"

(Kỷ vật cho em. Thơ phản chiến của Linh Phương. Nhạc Phạm Duy.)

Ai đã một thời chín tháng quân trường Bộ Binh Thủ Đức mà không nhớ những ngày nón sắt đội đầu, poncho trùm cả thân người. Khi từ đồi 31 về qua Cổng số 9 tuyến D trong trời mưa nặng hạt. Từng tiểu đội đội giày saut bùn đất nối đuôi nhau.

Tôi nhớ đêm hành quân dã trại của tân khóa sinh 4/72 SQTB TĐ. Chín giờ đêm, từ bãi tập trở về trời gió mưa tầm tã. Nón sắt đội đầu, Poncho trùm thân, tui lạch bạch ráp đuôi thằng đi trước. Trong những tia chớp ngoằn ngoèo, sấm lâu lâu lại nổ ùng oàng, chúng tôi lầm lũi hành quân về "chambre" (doanh trại). 

Hôm sau sẽ ra Vũ Đình Trường quỳ một chân xuống để được siêu huynh trưởng gắn Alpha. Hết tám tuần huấn nhục. Từ tân khoá sinh đứng lên thành SVSQ. Bắt đầu có khóa đàn em. Bắt đầu cuối tuần mỗi tháng sẽ được đi phép 24 tiếng.

Sau 75, thất trận, chiếc poncho ngày cũ theo chàng thiếu uý tù cải tạo về làm áo che mưa để đạp xích lô kiếm sống trên đường phố Sài Gòn giờ giặc đã đổi tên. Ngày đó bây giờ đã hơn 50 năm.

Đoàn Xuân Thu.

Melbourne.