Nút bần
hay còn gọi là nút li-e (lìege) được làm từ vỏ cây sồi, cho đến nay vẫn
chứng tỏ là thứ có thể bảo vệ rượu vang tốt nhất thế giới.
Không
phải tất cả các chai rượu vang trên thế giới đều sử dụng nút bần, nhưng
chúng luôn chiếm một tỷ lệ cao nhất. Và xung quanh việc sản xuất ra
những loại nút này cũng có nhiều câu chuyện thú vị. Bạn có thể tìm được
một phần nào câu trả lời qua những điều dưới đây.
Trước sự
ra đời của các loại chai thủy tinh vào khoảng năm 3000 trước Công
nguyên, một loại vật liệu tương tự nút bần đã được sử dụng làm đồ đánh
cá ở Trung Cộng,
Ai Cập. Cho đến năm 400 trước Công nguyên, chúng được tìm thấy ở Italy
và sử dụng trong các loại phao, giày dép và vật liệu lợp nhà.
Đến giai
đoạn thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên, một chai đựng rượu đã được tìm thấy
ở Ephesus, một thành phố cổ của Hy Lạp và điều đặc biệt là nó được niêm
phong bằng một loại nút làm từ vỏ cây sồi. Mặc dù vậy, nút bần vẫn
không phải là sự lựa chọn cuối cùng. Cuối thế kỷ 17, các nhà sản xuất
rượu Pháp vẫn còn sử dụng những vật liệu đặc biệt từ vải để làm nút chai
rượu.
Về sau
này, nút bần được sử dụng nhờ nhiều đặc tính nổi bật khác nhau, trong đó
chủ yếu là nhẹ, không thấm nước, khó mục rữa, tính nén và độ đàn hồi
cao...
Tuy
nhiên, nút bần cũng có một số hạn chế, nhất là trong khâu bảo quản bởi
yêu cầu rất khắt khe, chẳng hạn phải giữ độ ẩm tốt để nút không bị khô
gây khó khăn khi mở, cũng như không để không khí lọt vào bên trong, làm
giảm chất lượng.
Trên thế
giới hiện nay có khoảng 2,4 triệu hecto rừng trồng sồi. Và hơn một nửa
số lượng rừng sồi thu hoạch vỏ để chế biến nút chai rượu vang đến từ Bồ
Đào Nha. Nhờ các điều kiện về lượng mưa, gió và sự màu mỡ của đất đai mà
các rừng sồi ở đây khá phát triển. Các quốc gia khác như Mỹ cũng đã nỗ
lực trồng loại cây này nhưng không mấy khả quan. Vì thế, khu vực Địa
Trung Hải vẫn được coi là vùng đất quan trọng nhất của loại cây này.
Nút bần là vật liệu bền vững và có thể tái tạo 100% khi được dùng đúng
cách. Một khi cây sồi đạt đến độ trưởng thành (25-30 tuổi), gỗ sồi có
thể được thu hoạch 9 năm một lần. Một hoặc hai vụ thu hoạch đầu tiên,
gần như phần vỏ gỗ sẽ cho chất lượng không như ý muốn, nhưng cây sồi có
thể được thu hoạch cho đến khi nó đạt mốc khoảng 200 năm tuổi. Cây sồi
có thể cao 6 m và có đường kính khoảng 40 cm. Khi cây già đi, sẽ có cây
mới trồng thay thế.
Khi thu
hoạch, người ta sẽ tạo ra những khoảng trống nhỏ trên thân cây rồi từ đó
tách vỏ khỏi cây dễ dàng mà không gây ra thiệt hại lâu dài. Việc tách
chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian từ đầu tháng 5 đến cuối tháng
8.
Lớp vỏ gỗ sồi rất bền nên chúng thường sống sót dễ dàng, kể cả có cháy rừng. Chúng cũng tăng trưởng khá nhanh.
Nút chai
bần tuy nhỏ bé nhưng lại có thể chống lại quá trình lão hóa rượu, làm
cho những ly rượu vang ngày nay ngon hơn và nó đã gắn liền với văn hóa
thưởng thức rượu vang.
No comments:
Post a Comment