Mạnh Kim
Kể từ lần ra mắt đầu tiên vào ngày 10 tháng Giêng 1929 trên tờ báo Bỉ Le Petit Vingtième cho đến nay, truyện Tintin đã được xuất bản đến khoảng 60 thứ tiếng (trong đó có tiếng Việt) với trung bình ba triệu quyển mỗi năm, chưa kể phim ảnh, video và những sản phẩm đồ chơi Tintin với con chó Snowy… Truyện Tintin thu hút không những thiếu nhi và cả người lớn. Cố Tổng thống Pháp Charles De Gaulle từng nói: “Đối thủ tầm cỡ quốc tế với tôi chính là Tintin!”.
Cha đẻ của truyện tranh Tintin là Georges Rémi (thường được biết qua bút danh Hergé), sinh ngày 22 tháng Năm 1907 tại Brussels (Bỉ). Năm 1920, Rémi học tại trường Saint-Boniface ở Brussels và nổi tiếng hay… khóc nhè vì nhớ nhà và chán học. Năm sau, Rémi tham gia vào đội hướng đạo trong trường và được bạn bè đặt tên là “con sói tò mò”. Thời gian tham gia hướng đạo, Georges Rémi đến Ý, Thụy Sĩ, Áo và Tây Ban Nha. Mùa Hè 1923, nhóm hướng đạo sinh của ông đã vượt hơn 300 km qua rặng Pyrenees (biên giới tự nhiên giữa Pháp và Tây Ban Nha). Trực nghiệm sinh hoạt hướng đạo đã ảnh hưởng gần như suốt cuộc đời Georges Rémi, mang lại cho ông tình yêu thiên nhiên và ham muốn phiêu lưu. Nó cũng tạo cho ông một “la bàn đạo đức” nhấn mạnh đến sự trung thành, thành thực và tôn trọng lời hứa. Lúc đó, Rémi bắt đầu nổi tiếng vẽ đẹp và nhiều tranh của cậu bé 14 tuổi này đã xuất hiện trên một tạp chí hướng đạo trong trường. Bắt đầu từ năm 1923, tranh Rémi có mặt trên tờ Le Boy – tạp chí phát hành hàng tháng của tổ chức hướng đạo Bỉ (Le Boy-Scout Belge). Năm 1924, khi 17 tuổi, Rémi bắt đầu sử dụng luôn bút danh Hergé. Khi học xong trung học, Rémi được tờ Le Vingtième thuê làm tại phòng đăng ký báo dài hạn.
Năm 1927, George Rémi gia nhập quân ngũ và năm sau, khi trở về Brussels, Rémi được giao cương vị tổng biên tập tờ Le Petit Vingtième, phụ bản hàng tuần của tờ Le Vingtième, dành cho thiếu nhi. Ấn bản đầu tiên của tờ này phát hành vào ngày 1 tháng Mười Một 1928. Ngày 10 tháng Giêng 1929, nhân vật Tintin và con chó tuyết Snowy (còn có tên Milou trong bản tiếng Pháp) được khai sinh trên ấn phẩm Le Petit Vingtième. Năm sau, Rémi cho phát hành cuốn truyện tranh Tintin đầu tiên: Chàng phóng viên Tintin ở xứ Xô Viết. Năm 1932, Rémi lập gia đình với Germaine Kieckens, thư ký của ban biên tập Le Vingtième. Hai năm sau, nhà Casterman ở Tournai (Bỉ) trở thành nhà xuất bản cho loạt truyện tranh về những chuyến thám hiểm kỳ thú của Tintin. Trong thời gian này, Rémi gặp một họa sĩ-điêu khắc gia-nhà thơ người Hoa tên Chang Chong-Chen và cuộc hội ngộ này trở thành một bước ngoặt lớn vì từ đó Rémi mới nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục trong truyện tranh và trở nên nghiêm túc hơn với công việc chứ không xem đó chỉ là một trò chơi. Rémi quí Chang đến độ đã đặt cho một nhân vật trong tập truyện Hoa sen xanh dương cái tên hệt như của Chang.
Năm 1935, tuần san Coeurs mời Rémi thực hiện cho mình loạt truyện tranh. Một loạt nhân vật mới hình thành: Jo, Zette và Jocko. Năm 1939, qua một tập truyện Tintin nói về Trung Quốc, Rémi được trân trọng mời sang nước này. Tuy nhiên, chiến tranh ở châu Âu bùng lên đã khiến chuyến phiêu lưu của chính Rémi (chứ không phải chàng Tintin dễ thương) không thực hiện được. Ngày 10 tháng Năm 1940, Bỉ bị Đức đánh chiếm. Tờ Le Vingtième cũng như Le Petit Vingtième bị đình bản. Tintin đến xứ vàng đen đang thực hiện phải ngưng trệ đến 8 năm. Tuy nhiên, Rémi không chịu thua. Ông cho chàng phóng viên Tintin của mình thực hiện chuyến thám hiểm mang tên Con cua với móng vàng, đăng trên tờ Le Soir – một trong những tờ báo Bỉ còn sót lại được Đức quốc xã cho phép xuất bản thời chiếm đóng. Năm 1942, nhà xuất bản Casterman dự tính tung ra loạt sách kích cỡ tiêu chuẩn và in toàn màu nên nhờ Rémi hiệu chỉnh lại tất cả những truyện trước đó để phù hợp với kế hoạch mới này.
Ngày 3 tháng Chín 1944, Bỉ được giải phóng và những chuyến viễn du kỳ thú của Tintin trên tờ Le Soir cũng chấm dứt. Lúc này, có nhiều ý kiến chỉ trích Rémi, cho rằng Rémi đã gián tiếp “cộng tác” với Đức bằng cách làm việc cho một tờ báo được Đức cho phép ấn hành. Năm 1945, Rémi tiếp tục miệt mài thực hiện việc hiệu chỉnh cho ấn bản màu. Cuối cùng, ngày 26 tháng Chín 1946, ấn bản màu truyện tranh Tintin đầu tiên ra mắt bạn đọc và nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt. Đến năm 1950, Rémi cho Tintin bay vào vũ trụ với những chuyến thám hiểm trên Mặt trăng. Công việc này đòi hỏi sự cẩn thận trong kỹ thuật vẽ và tính chính xác của khoa học nên Rémi phải thuê nhiều cộng tác viên và lập ra Hergé Studios.
Đến năm 1955, truyện tranh Tintin bắt đầu gây tiếng vang trên nhiều nước và phổ biến đến độ trở thành một trong những mẫu nhân vật đắt giá nhất mà các công ty thi nhau sử dụng cho quảng cáo của mình. Năm 1958, Tintin bắt đầu lang thang ở Tây Tạng và hai năm sau, khán giả đã kéo nhau đi xem Tintin trên màn bạc. Diễn viên Bỉ Jean-Pierre Talbot thủ diễn vai Tintin trong phim Tintin và bí mật về mớ lông vàng. Talbot tái xuất hiện với vai Tintin vào năm 1964, trong phim Tintin và những quả cam xanh dương. Đến năm 1969, hãng Studios Belvision ở Brussels tung ra bộ phim hoạt hình dài, dựa vào truyện Tintin và những tù binh của thần Mặt trời.
Năm 1971, Rémi sang Mỹ và hai năm sau, nhà xuất bản Casterman tung ra bộ đầu tiên về tất cả những tập truyện Tintin. Trong cùng thời gian, Rémi được mời sang Đài Loan. Năm 1976, bộ phim tài liệu đầu tiên về Rémi và nhân vật huyền thoại Tintin ra đời và ngày 29 tháng Chín cùng năm, một tượng đồng Tintin và con chó tuyết được khánh thành ở Brussels. Ly dị vợ từ cuối thập niên 1960, Rémi lập gia đình lần thứ hai với Fanny Vlamynck. Đến lúc đó, tên tuổi Rémi đã được công nhận như là một trong những nhân vật tài năng nhất có công giáo dục thiếu nhi một cách gián tiếp. Truyện tranh Tintin không còn là những mẩu chuyện vui, ngộ nghĩnh mà còn chứa nhiều thông tin khoa học bổ ích, về con người, cuộc sống và sinh hoạt lạ lẫm ở các vùng đất xa xôi… Năm 1979, Andy Warhol – họa sĩ kiêm nhà làm phim bậc thầy của Mỹ thuộc trường phái pop art – đã vẽ bộ bốn bức chân dung về Rémi. Cũng trong năm 1979, sinh nhật lần thứ 50 của chàng phóng viên trẻ mãi không già Tintin được tổ chức tại nhiều nước trên thế giới. Dịp đó, Bưu điện Bỉ cũng tung ra con tem Tintin và thành lập Viện bảo tàng Tintin đồng thời xuất bản quyển 50 năm của một công việc hạnh phúc…
Năm 1981, Rémi và Chang Chong-Chen mừng rỡ gặp nhau. Chang chính là người đem lại ý tưởng cho Rémi soạn tập Hoa sen xanh dương phát hành hơn 45 năm trước đó. Năm 1982, để kỷ niệm sinh nhật thứ 75 của Rémi, Hội thiên văn Bỉ đã đặt bút danh ông cho một hành tinh mới phát hiện. Hành tinh Hergé nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc. Ngày 3 tháng Ba 1983, Georges Rémi từ trần. Truyện Tintin và nghệ thuật Alpha là chuyến du hành cuối cùng và chưa hoàn thành của chàng Tintin.
Theo ước nguyện Rémi rằng Tintin không được trao cho bất kỳ họa sĩ nào khác, năm 1987, vợ ông – Fanny – quyết định lập Tổ chức Hergé, bên cạnh Hergé Studios mà hiện nay vẫn tồn tại. Năm 1988, bức tranh tường cao hơn 1,8m dài hơn 137m tại một trạm xe điện ngầm ở Brussels được khánh thành, vẽ lại tất cả những nhân vật chính trong truyện Tintin (tác phẩm này dựa vào một phác họa của Rémi). Cũng trong năm này, loạt truyện tranh Tintin bị gián đoạn. Năm 1989, tại Trung tâm quốc gia truyện tranh ở Angoulême (Pháp), người ta khánh thành một bức tượng tạc Georges Rémi, với sự giúp đỡ của Chang Chong-Chen. Cũng trong năm này, Tổ chức Hergé tung ra đợt triển lãm qui mô với tên Tintin – 60 năm thám hiểm. Tintin thật sự trở thành một hiện tượng. Không những thiếu nhi mê truyện Tintin mà cả người lớn cũng thích. Mới đây, tại một cuộc bán đấu giá ở Paris, người ta đã bán được bộ sưu tập những phác họa gốc của Rémi với giá 25,000 USD và 30,000 USD cho một số ấn bản Tintin đầu tiên. Một bản phác họa trắng đen khác được mua với giá 24,000 USD và một quyển truyện có ký tên tác giả được bán với giá 16,000 USD.
Georges Rémi “đặt tuổi” nhân vật Tintin của ông là cậu thanh niên 17 tuổi (cùng tuổi với chính ông khi ông nghỉ học) nhưng Tintin là chàng thám tử không bao giờ già. Nhắc đến truyện tranh Tintin cũng khiến người viết bài này nhớ lại những kỷ niệm hồi còn nhỏ khi dành tiền mua cho bằng được những quyển Tintin mới nhất. Lúc nào không có tiền thì thuê đọc (Sài Gòn thời đó có rất nhiều tiệm cho thuê truyện và họ làm ăn rất phất). Đó là giai đoạn mà Sài Gòn bùng nổ với truyện tranh, từ Tintin đến “Lữ Hân và Phi Lục” (Johan et Pirlouit); rồi chàng cao bồi Lục Kỳ “bắn nhanh hơn cái bóng của mình” (Lucky Luke); rồi thế giới Xì Trum (Schtroumpfs) với những Tí Vua, Tí Điệu, Tí Thông Thái, Tí Cô Nương… cùng lão phù thủy hắc ám suốt ngày chế biến độc dược hại bà con Xì Trum; rồi những cuộc phiêu lưu của Asterix… Cùng với bộ sách Tuổi Hoa, truyện tranh dịch tại Sài Gòn trước 1975 đã trở thành không chỉ những người bạn mà còn là những người thầy dạy cho đám thiếu nhi non nớt chúng tôi rất nhiều điều…
MẠNH KIM
1- Georges Rémi và nhân vật Tintin huyền thoại của ông (fanpop)
2- Tintin vòng quanh thế giới (fanpop)
NGUỒN : http://saigonnho.info/2017/05/23/nho-mot-thoi-tintin/
No comments:
Post a Comment